Je gezondheid, dierenwelzijn en het milieu. Drie redenen waarom je beter biologisch kunt eten. Maar veel mensen denken dat het duur is. En misschien een beetje onzin. Hier vertel ik wat biologisch betekent en waarom biologisch toch de beste keus is.
Zo’n twintig jaar geleden (ja, zo lang ga ik al mee) werd ik drie maanden lang begeleid door een diëtiste. Ik was namelijk vaak moe, had buikpijn en wilde gezonder gaan leven. In die maanden zat mijn koelkast vol met bergen groente en fruit, heel veel verschillende goede yoghurtsoorten en plantaardige vleesvervangers. En alles biologisch. Want mijn diëtiste was daar heel duidelijk in: biologisch is veel beter!
Ik ben nogal nieuwsgierig van aard, dus vroeg haar om me te vertellen wat biologische voeding nu eigenlijk betekent. En na haar uitleg heb ik nooit meer iets anders gegeten. Ze vertelde me het volgende.
Wat is biologisch eten?
Biologisch voedsel en biologische producten worden volgens strenge regels geproduceerd. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met dierenwelzijn en het milieu. Zou iedereen biologisch eten? Dan hebben we geen last meer van mestoverschotten (CO2 uitstoot!), krijgen mensen geen onnodige antibiotica via vlees binnen en ook geen schadelijke landbouwgifstoffen via groente en fruit.
En daarbij (en deze vind ik heel belangrijk) hebben dieren – zoals koeien, kippen, varkens en geiten – veel meer leefruimte en een beter leven voordat ze naar de slacht gaan. En dat geldt trouwens ook voor biologisch gekweekte vis.
Wat betekent biologisch?
Zegt een product milieu- en diervriendelijk te zijn maar staat er geen keurmerk op? Dan kun je ervan uitgaan dat het geen biologisch product is. Want echt biologische producten hebben verschillende keurmerken. Zo heb je EKO, Demeter en Europees Biologisch. De één is wat strenger dan de ander, maar ze zijn allemaal even goed en vooral betrouwbaar.
De biologische keurmerken
EKO is een Nederlands keurmerk voor biologische producten. De boeren die producten met dit keurmerk maken, gebruiken geen kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen. Ook mogen producten met dit keurmerk geen kunstmatige toevoegingen bevatten. Dus geur-, kleur- en smaakstoffen en genetisch gemodificeerde ingrediënten zitten er nooit in.
Demeter kom je tegen als je bij reform- of natuurwinkels shopt. Dit keurmerk is van de Vereniging voor Biologisch Dynamische Landbouw. Deze producten voldoen aan dezelfde eisen als het EKO-keurmerk, maar hebben nog wat aanvullende (antroposofische) voorwaarden. Zo wordt gestreefd naar een evenwicht tussen voeding voor dier en mens maar met behoud van bodemvruchtbaarheid (om uitputting van onze aarde te voorkomen) en wordt gekeken naar de natuurlijke processen bij telen.
Producten met het Europees Biologisch keurmerk voldoen aan alle EU-eisen en regels voor biologische landbouw. Dit keurmerk is één van de strengste van de drie. In Nederland is de vertegenwoordiger van dit keurmerk de stichting SKAL biocontrole*. Zo moeten de producten gemaakt zijn van minimaal 95% biologische ingrediënten, je moet kunnen zien waar de ingrediënten vandaan komen, er mogen geen kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt zijn en voor de productie van vlees en vis moet altijd rekening gehouden worden met dierenwelzijn.
En wat zegt het Voedingscentrum over biologische voeding?
Het Voedingscentrum is van mening dat biologisch eten niet per se gezonder is dan niet-biologisch eten. Ik vind het eigenlijk altijd een betrouwbare bron, maar in dit geval heb ik toch mijn twijfels. Omdat:
- Groente en fruit dat is verbouwd op uitgeputte landbouwgrond veel minder voedingsstoffen en mineralen bevat.
- Niet-biologische producten bespoten zijn met chemische bestrijdingsmiddelen. Nu is het wettelijk geregeld dat er per product maar een beperkte hoeveelheid in mag zitten. Maar als je dus meerdere producten per dag eet, krijg je toch veel meer chemicaliën binnen dan goed voor je is.
- Koeien, varkens en kippen die niet op een biologische manier worden gehouden, krijgen regelmatig (en vaak preventief) antibiotica toegediend. Dus als jij vlees eet, krijg je altijd ook een beetje antibiotica binnen. Eet je veel niet-biologisch vlees? Dan kan je op termijn resistent worden voor bepaalde soorten antibiotica en heb je kans dat die niet meer goed werken als je toch een keer ziek wordt.
- Niet-biologische vis wordt gevangen in oceanen en zeeën waar veel plastic in drijft. Het is bewezen dat ruim 700 soorten zeedieren plastic in hun maag hebben. En dat krijg jij, in de vorm van microplastic, ook binnen. En is natuurlijk ook niet erg gezond.
Dus: is biologisch eten veiliger dan niet-biologische voeding?
Als je af en toe iets eet wat niet biologisch is, hoef je je echt geen zorgen te maken. Maar let er wel op. Want biologisch producten zoals vlees, vis, groente en fruit zijn schoner, beter voor het milieu en bevatten veel meer vitaminen en mineralen. En zijn dus veel gezonder. En dat geldt ook voor de supplementen die je neemt.
De voordelen van biologische voedingssupplementen
Ook proteïne-shakes, vitaminen en mineralen zijn tegenwoordig overal biologisch verkrijgbaar. En dat is heel fijn, want in veel van de reguliere supplementen wordt toch nog veel rommel verwerkt. Denk dan aan dierlijke bindmiddelen (gelatine), vruchten die bespoten zijn met chemische bestrijdingsmiddelen en andere ongezonde vulstoffen. Wil je graag volledig biologisch eten? Neem dan ook je voedingssupplementen eens onder de loep.
Tip van de redactie: en kies vaker voor plantaardige varianten met een biologisch keurmerk. Die zijn nóg beter voor je gezondheid.
*Skal Biocontrole is de onafhankelijke organisatie die door het Ministerie van LNV is aangewezen voor het toezicht houden op de biologische keten in Nederland. Dit gebeurt via registratie, certificatie en toezicht houden. Op deze manier draagt Skal zorg voor een betrouwbaar Europees biologisch keurmerk binnen Nederland.